Wij en onze Pabbe

Fockje de Jong - Snoek

Fockje de Jong - Snoek

Jeugd

Fockje wordt geboren in 1933. Ze komt ter wereld in de bedstee van haar grootmoeder in Stapelmoor, Duitsland.
Een paar kilometer verderop, net over de grens groeit ze op in Nieuweschans.

Armoede en maatschappelijk onrecht voeren de boventoon in de jaren voor, in en direct na de oorlog.

Fockje is volgens het schoolrapport een uitmuntende leerlinge, maar moet op haar veertiende van school af. Ze krijgt de zorg over het gezin van zes kinderen; de jongsten - de tweeling - is dan een jaar oud. Moeder is opgenomen in het Sanatorium (TBC), vader werkt in de werkverschaffing van Jipsinge.

Huwelijk

Op haar zeventiende leert ze Coen de Jong kennen. In vele opzichten een vrijbuiter die als Wika (Werker in Kerkelijke Arbeid) verantwoordelijk is voor het jeugdwerk in Drieborg.

Stacks Image 17

In 1955 trouwen ze en wonen ze achtereenvolgens in Leeuwarden, Nunspeet, Grou en Heerenveen. In 2015 vieren ze - onder meer omringt door vier kinderen en acht kleinkinderen - hun zestig jarige huwelijk. In 2016 sterft Coen thuis aan de gevolgen van dementie.

Werk

Als de kinderen wat ouder zijn, neemt Fockje - als regiseur - verschillende toneelgezelschappen onder haar hoede. Ook werkt ze als bejaardenverzorgende in de Gezinszorg in Heerenveen. Ze volgt een aantal cursussen, wordt begeleidster van diverse vrouwengroepen, waaronder de VOS (Vrouwen Orienteren zich in de Samenleving). Ze blijft niet onopgemerkt. In 1983 krijgt ze een baan als beleidsmedewerker Emancipatie bij de provincie Friesland: Haar ervaring wordt gelijkgesteld met een HBO-Opleiding.

Het Boek

Het boek begon te ontstaan direct na de crematie van haar vader in 1991. Fockje sprak de aanwezigen toe en kreeg later een forse discussie met mijn broer. Die vond dat ze pabbe te mooi had afgespiegeld. Pabbe was hard, heel hard en ruimte of geld voor eigenheid of ontplooiing was er zeker niet. Maar er zijn ook kleine warme en mooie herinneringen vastgehaakt in het geheugen van Fockje: "De boosheid en ervaringen van mijn broer verwarden me, waardoor de vraag boven kwam drijven of mijn vader nu echt zo hard was of dat het maatschappelijk onrecht hem hard maakte om te kunnen overleven. Ik wist dat ik die vraag alleen kon beantwoorden door mijn verhaal op te schrijven. Door op te schrijven wie hij was in de context van die tijd, en zo vormt een verhaal zich tot een boek."

Onrecht maakt je harder dan je bent en wilt zijn. Dat gevoel van onrecht sluit je buiten de maatschappelijk orde. Dat mensen tegen die orde in verzet komen, blijft actueel en nodig.

Het heeft - mede door de ziekte van haar man Coen tot de zomer van vorig jaar geduurd voordat ze haar ruwe aantekeningen kon omzetten tot het boek wat nu is uitgegeven. "Het is niet erg dat het lang geduurd heeft. Alles had zich al in mijn hoofd gevormd. Gelukkig, zo heb ik gemerkt, heb ik een ijzersterk geheugen.”

Ik denk dat veel lezers zich in het boek herkennen, of anders dat veel lezers het verhaal van hun ouders in dit boek terugvinden. De armoede was groot, en ontsnappen lukte vrijwel niemand. Onrecht maakt je harder dan je bent en wilt zijn. Dat gevoel van onrecht sluit je buiten de maatschappelijk orde. Dat mensen tegen die orde in verzet komen, blijft actueel en nodig.

Lees ook het interview met Fockje de Jong

Bestel hier het boek "wij en onze pabbe"

Een prachtig warm geschenk voor jezelf of voor een van je dierbaren.
en voor 16:00 uur besteld, is de volgende werkdag in huis